Waar je voorheen alleen in de winter zorgen had over modder en met kaplaarzen door de "drek" de mest probeerde te verwijderen en hooipunten probeerde te bereiken, lopen veel mensen nu in juni nog te ploeteren.
Modder maakt je paard ziek!
- Je verhoogt door de nattigheid de kans op weke hoeven en het risico op allerlei infecties zoals rotstraal.
- Net zoals de hoeven kan ook de huid, met name in de koot verweken en snel beschadigen door bijvoorbeeld zand en dat werkt infecties als mok in de hand.
- Gewrichten lijden onder de kou wanneer de benen met koude modder bedekt worden.
- Die glibberige ondergrond verhoogt bovendien de kans op blessures.
- Je schept ontzettend veel zand mee tijdens het mestscheppen en dat zorgt voor extra kosten bij afvoer of door versnelde afvoer omdat je container eeder vol is.
- Op de modder blijven ook plasjes staan met urine en mest en dat is een kweekvijvertje voor schadelijke bacterieën, bovendien stinkt het enorm.
Wat is modder nou eigenlijk?
Wanneer de macroporiën (de grote gangetjes) in de bodemstructuur die water zouden moeten opslaan en afvoeren naar de onderste lagen verdwijnen ontstaat er modder.
In vaktermen heet dit een verdichte bodem.
Die poriën zijn als het ware dichtgeklapt, verdrukt door het gewicht op de oppervlakte. Dat kunnen dus je paarden zijn, maar ook de tractor van de loonwerker of jouw traktor met tracksleepje.
Zand heeft van nature macroporiën, maar klei heeft er maar weinig. Als die dichtgestampt of gedrukt worden of volgeregend zijn kan het water er niet meer doorheen, het water mengt zich zeker als de grond gebruikt wordt met het zand en dan ontstaat modder. Dus eigenlijk heb je een waterprobleem in plaats van een modderprobleem.
Voorkomen is makkelijker en kan vrij eenvoudig!
Voorkomen is makkelijker dan genezen. Wij noemen dat gekscherend moddermanagement. Het is noodzakelijk bij hevige of langdurige regenval goed naar je bodem te kijken, wanneer deze verzadigd met water lijkt (al is het tijdelijk) pas dan de volgende tips toe:
- Maak meerdere looproutes en wissel deze af.
- Gebruik eventueel obstakels waardoor paarden van hun vaste route afwijken.
- Rijd niet met te zware machines.
- Leg waterdoorlatende verharding op plaatsen waar veel gedraaid en gelopen wordt.
- Verplaats regelmatig de eetplekken van de paarden zodat ze niet urenlang op dezelfde plek staan en de bodem verdichten en verstoren.
- Doe minder of geen hooi in de bakken/netten op onverharde bodem zodat de paarden hier minder lang blijven.
- Gebruik drukverdelers zoals een goede bodemopbouw, paddockroosters of rubbermatten.
En wat als je al modder hebt?
Dan kun je kiezen voor de korte of de lange termijn oplossing. Voor de korte termijn, bij hoge (waters)nood en bij voldoende budget kun je denken aan:
- Paddockroosters
- Grindtegels
- Betonplaten
- Grasdallen
- Keren
- Meters zand
Wij adviseren dit vrijwel nooit. Het is ontzettend duur en werkt enkel mits goed uitgevoerd en dat is als er eenmaal modder is praktisch onmogelijk. Daarom zijn het ook korte termijn oplossingen, uiteindelijk zul je hier keer op keer aan moeten sleutelen om het moddervrij te houden. De korte termijnoplossingen bestrijden de symptomen, de modder, maar niet de oorzaak. Vaak zie ik zelfs dat het modderprobleem zich verplaatst naar elders op het perceel.
De lange termijnoplossing betekent dat je aan de slag gaat met de oorzaak, de verdichte bodem. Om verdichting op te lossen moet voldoende structuur in de bodem brengen, zodat er wortelkanalen en macroporiën kunnen ontstaan. Dan kan het overtollig water weer wegzakken naar diepere bodemlagen. En je hoeft dat niet alleen te doen, door het bodemleven (onze ondergrondse kudde) wakker te schudden gaan zij materialen omzetten en gangetjes graven. Zo wordt de bodem luchtiger en dus beter van structuur.
Dit zie je echter in de landbouw helaas maar zelden. In plaats van structuurrijke materialen zoals stro, compost, houtsnippers, teeltresten in verdichte bodem onder te werken, kiezen zij doorgaans voor frezen, ploegen of zelfs diepploegen. Dit lijkt de bodem open te maken, maar is slecht een korte termijn oplossing en verslechterd de structuur. Door de bodem te bewerken blijf je deze bewerken.
Maar ook voor onze paddocks dat natuurlijk praktisch geen oplossing. Je gaat natuurlijk geen stro of compost op je paddock en tracks aanbrengen, of toch wel? Je kan het bodemleven ook in paddock en tracks voor je laten werken maar dan moet je die wel voorzien van iets lekkers. De liefde gaat door de maag.
Voed je ondergrondse kudde
Het bodemleven heeft organisch materiaal nodig om van te leven. Dit organisch materiaal kan je in allerlei vormen aanbieden maar voor ons, paardenhouders, zijn grove houtsnippers als korte én langetermijnoplossing het meest geschikt. Door een dikke laag van minstens 50cm over de modder te kiepen, wordt de puntbelasting van de hoeven beter verdeeld en lopen de paarden meteen niet meer door de modder. Snippers hebben ook de eigenschap om vocht op te slurpen. Dus in die zin is het probleem al op korte termijn opgelost.
De snippers zakken vrij snel in de modderlagen en nemen hierbij lucht mee de grond in. Op de snippers is zijn o.a. bacterieën en schimmels aanwezig en deze krijgen een boost door de vochtige bodem. Het verteringsproces begint. Schimmels en bacteriën (niet schadelijke voor paarden!) ‘eten’ van de snippers en trekken op hun beurt schimmel- en bacterie-etende diertjes aan. Deze diertjes trekken op hun beurt weer andere, grotere diertjes aan die op hun beurt weer andere aantrekken. Zo ontstaat er een gebalanceerd voedselweb in de bodem. In dit verhaal zijn de strooiselwormen en de regenwormen erg belangrijk. Dit zijn de allerbeste grondverzetbedrijfjes voor je verdichte bodem. Zij maken oppervlakkige en diepe verticale kanaaltjes en daardoor kan het water al snel worden afgevoerd naar de diepere lagen.
Men is meestal niet zo gecharmeerd van houtsnippers, want door al dat gegraaf en gevreet van de snipperlaag is die al snel niet mooi meer en krijg je afhankelijk van de hoeveelheid modder in het begin best nog wel wat modder terug. Dat is het moment om de snipperlaag aan te vullen. Houd je dit een aantal jaar, dan heb je een prachtige, luchtige toplaag, die zelfs bij de puntbelasting en zware betreding snel terugveert en goed draineert.
Nog een paar tips:
- De hardere houtsoorten gaan langer mee.
- De grotere snippers (>10cm) gaan langer mee.
- leg een laag van minstens 50 cm op de modder.
- Zodra de toplaag zand lijkt te worden moet deze aangevuld worden.
- Bij voorkeur snippers zonder blad.
- Let op voor snippers giftige bomen en struiken.
- Werk samen met gemeente of hovenier dat kan enorm in de kosten schelen.
Durf je dit niet op je hele track? Probeer het dan op een tijdelijke track of blotenvoetenpad. Het voordeel van snippers is dat je ze altijd als bodemverbeteraar op je weide en in je borders kunt gebruiken.
Wil je meer weten, neem dan gerust contact met ons op!
